ΟΒΡΙΟΚΑΣΤΡΟ | Πύλη Κατάνου

Το παρών κείμενο-διαμαρτυρία γράφεται σε μία εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή για την Κερατέα, όπου σύσσωμοι οι κάτοικοι της περιοχής, μαζί τον νομάρχη Ανατολικής Αττικής Λεωνίδα Κουρή, τον Δήμαρχο Κερατέας Σταύρο Ιατρού και την επιστημονική κοινότητα της χώρας προασπίζουν μια περιοχή της Κερατέας από την περιοχή της Κερατέας από την περιβαλλοντολογική βαρβαρότητα που ετοιμάζουν κάποιοι άφρονες και ασυνείδητοι για να τη μετατρέψουν σε μία απέραντη χωματερή και συγκεκριμένα στον αρχαιολογικό χώρο του Οβριόκαστρου, ο οποίος κηρύχθηκε ως Α´ ζώνη προστασίας και τοπίο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Ο χώρος αυτός έχει επιλεγεί για ίδρυση χωματερής (ΧΥΤΑ).

Η νομοθεσία για επιλογή ΟΕΔΑ- ΧΥΤΑ, απαγορεύει την επιλογή χώρων που απέχουν 500 μ. από Α´ ζώνη προστασίας και περιοχές που βρίσκονται εντός τοπίου φυσικού κάλλους. Σε δύο διαδοχικά έγγραφα του Υπουργείου Πολιτισμού απαγορεύεται η ίδρυση ΧΥΤΑ σ’ αυτό το χώρο, λόγω των παραπάνω κηρύξεων. Ενώ η υπόθεση έχει οριστικά λήξει το 1908, με νέο έγγραφο το 2003 το οποίο υπογράφει ο ίδιος προϊστάμενος άφρονας Σταϊνχάουερ με πολιτική παρέμβαση του τότε ανιστόρητου υπουργού Βενιζέλου και απόφαση του ΚΑΣ, αναιρούνται τα προηγούμενα έγγραφα και η Αρχαιολογική υπηρεσία δίνει την έγκρισή της.

Την 25-1-2008, υπήρξε και είναι σ’ εξέλιξη αυτεπάγγελτη παρέμβαση εισαγγελέως, που ερευνά αποχαρακτηρισμούς αρχαιολογικών χώρων. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες ο Πρωθυπουργός της χώρας Κώστας Καραμανλής παρενέβη στην υπόθεση του ΧΥΤΑ Κερατέας και ζητεί την διερεύνηση της χωροθέτησης ΧΥΤΑ στον αρχαιολογικό χώρο του Οβριόκαστρου.

Επίσης στην έκταση του προτεινόμενου χώρου υγειονομικής ταφής υπάρχει αρχαίο μεταλλείο εξόρυξης σιδήρου, στοές, και φρεάτια του 5ου π.Χ. αιώνα. Επιπλέον το υδατόρευμα Μουζάκι διασχίζει κατά μήκος όλο το χώρο των εγκαταστάσεων. Ήδη η Αττική, η πιο επιβαρυμένη οικιστικά περιοχή της Ελλάδος με την υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού, με το αεροδρόμιο των Σπάτων, τα λατομεία Μαρκόπουλου-Κορωπίου, τα εργοστάσια ΔΕΗ Κερατέας-Λαυρίου, τις πρόσφατες πυρκαγιές του Πανείου, όρους, Κερατέας και της Λαυρεωτικής, τα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας και φυσικού αερίου με τις παραγωγικές μονάδες δεν αντέχει άλλο. Η εγκατάσταση του Χ.Υ.Τ.Α στην Κερατέα θα είναι η χαριστική βολή για τα Μεσόγεια και τη Λαυρεωτική. Η υγειονομική ταφή απορριμμάτων στην Ευρώπη θεωρείται βαρβαρική και ξεπερασμένη μέθοδος διάθεσης απορριμμάτων, δεν πετυχαίνει ανάκτηση υλικών ή ενέργειας, ενώ ρυπαίνει σοβαρά το περιβάλλον.

Ο λόφος του Οβριόκαστρου , όπως φαίνεται από Ν-ΝΔ. Η περίφραξη του φρέατος είναι σύγχρονη.

Το ρυάκι Μουζάκι διασχίζει κατά μήκος όλο το χώρο του λόφου Οβριόκαστρου.

Ο Κούρος της Κερατέας, βρέθηκε κοντά στους πρόποδες του Οβριόκαστρου. Μάρμαρο Πεντελικό. Τα χτυπήματα από βελόνι στο κεφάλι δηλώνουν ότι πρόκειται για μη τελειωμένο έργο. Γύρω στα μέσα του 6ου αι. π.χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ΑΘηνών.

Δεξιά: Πανοραμική θέα από το Οβριόκαστρο , στον ορίζοντα η θάλασσα του Ν. Ευβοϊκού Κόλπου και η οροσειρά της Όχης .

Υπάρχουν λύσεις

Η Κερατέα έχει ξεκινήσει πρόγραμμα ανακύκλωσης με μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί το 30% από το συνολικό όγκο απορριμμάτων. Όλοι οι κάτοικοι της Αττικής και όχι μόνο πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά το θέμα της ανακύκλωσης. Δυστυχώς η Ελλάδα έχει καταντήσει ένας απέραντος σκουπιδότοπος. Το μόνο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων στη χώρα μας είναι η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, ΕΕΑΑ. Τόσο η Αθήνα, όσο και ο Πειραιάς σαμποτάρουν την εταιρεία για λόγους μικροκομματικών και οικονομικών συμφερόντων. Σύμφωνα με το Πολυτεχνείο Κρήτης με τον υφιστάμενο σχεδιασμό του κόστους λειτουργίας των πολυάριθμων ΧΥΤΑ (98 με 105) σε όλη την επικράτεια θα ανέρχεται σε 1,1 δις ετησίως. Οι πολίτες θα κληθούν να πληρώσουν υπέρογκα ποσά μέσω δημοτικών τελών. Αντίθετα, η μελέτη του Πολυτεχνείου Κρήτης δίνει λύση στο πρόβλημα με την κατασκευή μόνο 7-10 (Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων), με χωροδιάταξη που θα εξυπηρετεί ολόκληρη την Ηπειρωτική Ελλάδα. Οι κεντρικές αυτές Ο.Ε.Δ.Α θα μπορούν να εξυπηρετούν ευρύτερες περιοχές της περιφέρειας με μεγάλη οικονομία, κλίμακα και μέθοδο που το τελικό αποτέλεσμα θα είναι ακόμα και θετικό. Σύμφωνα με την μελέτη υπάρχουν κατάλληλες θέσεις για το ΟΕΔΑ όπου δεν θα δημιουργηθούν κοινωνικές αντιδράσεις, αστοχία στην προστασία του περιβάλλοντος και των αρχαιολογικών χώρων μακριά από πολεοδομικά συστήματα και χωρίς υπέρμετρες δαπάνες.

Αρχαιολογικά

Την Αττική την προίκισε ο θεός και την αδίκησε ο άνθρωπος.

Ο μεγάλος αρχαιολόγος Χρήστος Καρούζος κάποτε είχε πει: «Δεν ανήκει στις εύκολες και πρόχειρες απολαύσεις ο ελληνικός τόπος και τα μνημεία του. Πολλές φορές ο τόπος και τα μνημεία του μας βάζει αινίγματα». Η Λαυρεωτική μας αποκάλυψε έξι Κούρους εκ των οποίων ένας εξ αυτών βρέθηκε στους πρόποδες του Οβριόκαστρου.

Χάρη στο ασήμι της Λαυρεωτικής ναυπηγήθηκαν 200 τριήρεις για τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Οβριόκαστρο ή Κάστρο του Εβραίου είναι όνομα προσδιοριστικό, απαντάται σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Αποδεικνύει ότι οι θέσεις που φέρουν αυτό το όνομα και οι κτίστες τους, έχουν εξαφανισθεί από τη συνείδηση των μεταγενεστέρων κατοίκων της περιοχής.

Το Οβριόκαστρο βρίσκεται σε υψόμετρο 312 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, στην κορυφή του λόφου. Ο λόφος διακρίνεται καθαρά από το δρόμο Κερατέας – Θορικού, το οχυρό όμως δεν είναι ορατό εξαιτίας της πυκνής βλάστησης. Η θέα από το οχυρό είναι πανοραμική. Η πρόσβαση στο Οβριόκαστρο είναι εύκολη καθώς ο δήμος έχει τοποθετήσει πινακίδες. Αφήνουμε το αυτοκίνητό μας στο φυλάκιο του δήμου και ανηφορίζουμε πεζή από τη βορειοδυτική πλευρά του λόφου, καθώς η πλαγιά δεν είναι απότομη. Το φρούριο είναι χτισμένο με αργολιθοδομή χωρίς συνδετικό υλικό. Το τείχος έχει καταρρεύσει, μόνο σε ορισμένα σημεία σώζεται σε ύψος γύρω στο ένα μέτρο.

Υπάρχουν δύο απόψεις για το πότε κτίστηκε το φρούριο. Η πρώτη άποψη είναι να χτίστηκε από δούλους των μεταλλείων κατά τη διάρκεια μιας εξέγερσής τους, κατά τα γεγονότα του Χρεμωνιδείου Πολέμου το 267 π.Χ. Η άλλη άποψη είναι εκείνη του Αμερικανού αρχαιολόγου E. Vanderpool, σύμφωνα με τον οποίο το οχυρό κατασκευάσθηκε από τους δούλους των μεταλλείων το 134 π.Χ. Τα όστρακα που βρέθηκαν ανήκουν στους τελευταίους Ελληνιστικούς και Πρώτους Ρωμαϊκούς χρόνους. Οριστική απάντηση μπορεί να δοθεί μόνο με ανασκαφική έρευνα.

Οι αρχαιολόγοι Ευάγγελος και Όλγα Κακαβογιάννη στην επιφάνεια της νότιας πλαγιάς του Οβριόκαστρου – που είναι και η πλέον επικλινής – βρήκαν όστρακα προϊστορικών αγγείων καθώς και πολλούς οψιδιανούς Μήλου. Επίσης ανακαλύφθηκαν μεταλλευτικές στοές, χτιστές με μεγάλους λίθους στο στόμιο τους. Το μόνο που απομένει είναι η ανασκαφική έρευνα για να επιβεβαιώσει σε ποια εποχή ανήκουν οι στοές. Η μετατροπή του σε χωματερή θα είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή της ιστορίας του.

Ο Αρχαιολογικός χώρος του Οβριόκαστρου Κερατέας . Εκδόθηκε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιήκηση Ανατολικής Αττικής και το Δήμο Κερατέας το Δεκέμβριο του 2007

Το παρών κείμενο-διαμαρτυρία γράφτηκε στην εφημερίδα Βήμα της Ανατολικής Αττικής 30-9- 2008 και εκδόθηκε στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ Τεύχος 67 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2009.