ΠΥΛΗ ΚΑΤΑΝΟΥ
ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΗΜΑ ΚΕΡΑΜΙΚΟΣ
Γενική άποψη του Κεραμικού από την σημερινή οδό Μελιδόνη. Τα λέιψανα των κιόνων ανήκουν στην οδό των Στοών και στο Πομπείο. Στα αρθιστερά διακρίνεται η Ιερά Οδός
Επιτύμβια στήλη ανδρός με δόρυ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών
Η Ιερά Οδός με την πλινθόκτιστη γέφυρα κι άλλα ερείπια ντυμένη στα λευκά
Στο αρχαίο νεκροταφείο του Κεραμικού αν και βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο της πολυθόρυβης Αθήνας, η βλάστηση που καλύπτει τον χώρο, μαζί με τα επιβλητικά ταφικά επιτύμβια μνημεία δημιουργούν μία όαση που σαγηνεύει και επιβάλλει την ευσέβεια στον επισκέπτη.
Δενδρολίβανο, πικροδάφνη, μουριά, μυρτιά, ροδιά, κουμαριά, αγριελιά, φοινικιά, κυπαρίσσι, η παπαρούνα και ο λευκός κρίνος, δένδρα και φυτά που έχουν σχέση με τους μύθους και τα ταφικά έθιμα των αρχαίων, αρδεύονται έστω από τα λιγοστά νερά του μυθικού Ηριδανού ποταμού δημιουργώντας ένα μικρό υδροβιότοπο σε πείσμα της άναρχης οικοδόμησης.
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΑΝΑΣΚΑΦΩΝ
Ως το 1870 η περιοχή του Κεραμικού ήταν καλυμμένη από προσχώσεις και επισχώσεις οι οποίες σε μερικά σημεία είχαν ύψος 8 μ. Αιτία για να ξεκινήσει η ανασκαφή ήταν η πρόσκρουση ενός μεταφορέα άμμου στην κορυφή μιας επιτύμβιας στήλης. Οι ανασκαφές του Κεραμικού ξεκίνησαν από την Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία κι είναι μια από τις παλιότερες. Σε συνεργασία με Γερμανούς αρχαιολόγους άρχισαν συστηματικές ανασκαφές από την σημερινή οδό Πειραιώς αποκαλύπτοντας επιτύμβια μνημεία, τάφους, οχυρωματικά τείχη, την Ιερά Πύλη, το Δίπυλο κι ένα ορόσημο του Κεραμικού.
Το 1913 η ελληνική Κυβέρνηση ανέθεσε τις ανασκαφές στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, φέροντας στο φως μια κολοσσιαία κεφαλή κούρου που ήταν θαμμένη στα θεμέλια του Διπύλου. Η κεφαλή χρονολογείται το 610 π.Χ. κι εκτίθεται στο Εθνικό Μουσείο. Στη βάση του κούρου απεικονίζεται κάπρος να μάχεται λεοντάρι και βρίσκεται στο μουσείο του Κεραμεικού.
Ο αρχαιολογικός χώρος του Κεραμεικού και το Θεμιστόκλειο τείχος
Κολοσσιαία κεφαλή κούρου από τα θεμέλια του πύργου του Διπύλου. 610 π.Χ. Εθνικό Μουσείο
Εξ αιτίας του πρώτου παγκοσμίου πολέμου διεκόπησαν οι ανασκαφές κι άρχισαν το 1926 με επιχορήγηση του βιομήχανου Dr. Gustav Oberlander. O K. Kubler και άλλοι Γερμανοί αρχαιολόγοι αποκάλυψαν το Πομπείο, ερεύνησαν την μυκηναϊκή νεκρόπολη κι ανέσκαψαν απειράριθμους πλούσιους τάφους από τον 10ο π.Χ. ως τα Ρωμαϊκά χρόνια. Χάρη στις πρωτοποριακές ανασκαφικές μεθόδους και στις προσεκτικές παρατηρήσεις και ερμηνείες των Γερμανών οφείλουμε τις γνώσεις μας για τα ταφικά έθιμα και την τεχνοτροπία της γεωμετρικής κεραμικής.
Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος διέκοψε πάλι τις ανασκαφές μέχρι το 1955. Στα θεμέλια του Διπύλου βρέθηκαν πολλά σημαντικά αρχαϊκά βάθρα μνημείων και εμπρός από τα οχυρωματικά τείχη, χιλιάδες όστρακα από οστρακισμούς.
Το 1975 το ίδρυμα Volkenswagen αγόρασε πολλά παλαιά κτίρια νότια της Ιεράς Πύλης που εμπόδιζαν τις περαιτέρω ανασκαφές.
Το Δημόσιο Σήμα ή Πολυάνδριον, δηλαδή το νεκροταφείο της πόλεως των αρχαίων Αθηναίων, αν και ήταν γνωστό από φιλολογικές πηγές, η Εφορία Αρχαιοτήτων επί τριάντα χρόνια το αναζητούσε. Στο Δημόσιο Σήμα οι Αθηναίοι συνήθιζαν να ενταφιάζουν με μεγαλοπρέπεια και δημόσια δαπάνη τις σωρούς των πεσόντων στην διάρκεια των πολέμων, αλλά και των επιφανών ανδρών της πόλεως όπως του Σόλωνος, Περικλέους, Θρασύβουλου, Λυκούργου, Αρμοδίου, Αριστογείτονος κ.α.
Το 1997 ήταν η τυχερή χρονιά των αρχαιολόγων. Μετά την αποκάλυψη του Λυκείου του Αριστοτέλους στην οδό Ρηγίλλης, η αρχαιολογική σκαπάνη χτύπησε και πάλι σε φλέβα χρυσού φέροντας στο φως το Δημόσιο Σήμα, στο οικόπεδο της οδού Σαλαμίνος 35 κοντά στην Ιερά Οδό. Αφορμή ήταν για να ξεκινήσει η ανασκαφή ήταν η αίτηση του θεατρικού Οργανισμού «Σχεδία» για την οικοδόμηση θεάτρου στο συγκεκριμένο οικόπεδο. Οι ιδιοκτήτες του οικοπέδου χρηματοδότησαν την ανασκαφή με 10 εκ. δραχμές.
Οι ανασκαφές στο Δημόσιο Σήμα έφεραν στο φως πολυάνδρια (ομαδικοί τάφοι) από πωρόλιθο περίτεχνα λαξευμένα. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους τα ανακαλυφθέντα οστά ανήκουν σε νεαρούς άνδρες, πιθανώς σε Αθηναίους που έπεσαν στα πεδία των μαχών. Δυστυχώς τα οστά εστάλησαν στην Αμερική για ανάλυση DNA λες και δεν υπάρχουν επιστήμονες εδώ. Στα πέντε μνημεία του Δημοσίου Σήματος που ανεσκάφησαν δεν βρέθηκε επιγραφικό υλικό. Αιτία οι λεηλασίες των μεταγενεστέρων χρόνων. Η άναρχη και ανεξέλεγκτη ανοικοδόμηση κατέστρεψε τα ταφικά μνημεία που περιγράφουν οι κλασικοί συγγραφείς. Αλλά η ανακάλυψη επιγραφικού υλικού στο άμεσο μέλλον δεν είναι απίθανη…
Τα διατηρούμενα θεμέλια του Πομπείου στον Κεραμεικό. Φαίνεται στο κάτω μέρος της φωτ. το δάπεδο του προπύλου και πιο πάνω μέρος του εσωτερικού περιστυλίου, το οποίο διακόπτεται από τους τοίχους του μικροτέρων διαστάσεων νεωτέρου πομπείου. Λείψανα της Ιεράς οδού, Δίπυλο και η Στοά
Επί Θεμιστοκλέους για την κατασκευή του οχυρωματικού τείχους χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό τα καταστραμμένα μνημεία από τους Πέρσες. Στο ανάγλυφο απεικονίζεται πάλη δύο νέων . Εθνικό Μουσείο
Στο ανάγλυφο νέοι "κερητίζουν" , δηλαδή παίζουν με μικρή μπάλα που τη χτυπούν με καμπύλα στην άκρη ραβδιά. Το hockey προέρχεται από τους αρχαίους Έλληνες. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών
Ομάδα μαχόμενων ζώων από τη βάση αγάλματος κούρου, βρέθηκε στον πύργο του Διπύλου. Μουσείο Κεραμεικού
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΤΑΦΙΚΑ ΕΘΙΜΑ
Η ιστορία του Κεραμικού είναι ένας καθρέπτης της ιστορίας των Αθηνών. Εκεί ο Περικλής εκφώνησε τον περίφημο Επιτάφιο Λόγο για τους νεκρούς του Πελοποννησιακού πολέμου. Στην εποχή του Περικλέους διοργανώθηκαν εντυπωσιακές τελετές εκφοράς και ταφής των νεκρών με αγώνες λαμπαδηδρομίας.
Η ονομασία του Κεραμικού, σύμφωνα με τον Παυσανία ανάγεται στον ήρωα των Κεραμέων Κέραμο, γιο του Διονύσου και της Αριάδνης. Ήδη στην απώτερη αρχαιότητα υπήρχε συνοικισμός κεραμέων στην όχθη του Ηριδανού που εκμεταλλεύονταν τον πηλό, δηλαδή την λάσπη του ποταμού.
Σύμφωνα με τα ορόσημα που ανακαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές καθώς με τις γραπτές μαρτυρίες ο χώρος του Κεραμικού εκτεινόταν από την Αγορά των Αθηνών έως το δάσος του ήρωος Ακαδήμου, που βρίσκεται σ’ απόσταση 1,5 χλμ. Στο δάσος του Ακαδήμου ο Πλάτων στις αρχές του 4ου αι. π.Χ., ίδρυσε την φιλοσοφική σχολή του, την περίφημη Ακαδημία του Πλάτωνος. Το 86 π.Χ., ο Λεύκιος Κορνήλιος Σύλλας πολιόρκησε την Αθήνα προκαλώντας μεγάλη καταστροφή. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας «έβαλε τα χέρια του πάνω στα ιερά άλση, και λεηλάτησε την Ακαδημία που ήταν τοποθετημένη στα πιο δασώδη προάστια της πόλης, καθώς και το Λύκειο». Η Ακαδημία Έκλεισε οριστικά το 529, μετά από σχεδόν 10 αιώνες συνεχούς παρουσίας, όταν καταργήθηκε από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι ο Κεραμικός βρισκόταν αρχικά έξω από τα τείχη της πόλεως. Οι αρχαίοι έθαβαν τους νεκρούς έξω από τα τείχη της πόλεως δηλ. έξω από τις κατοικημένες περιοχές. Στα τείχη μπορεί να διακρίνει τις διάφορες οικοδομικές φάσεις της οχύρωσης των Αθηνών, αρχίζοντας από το πολυγωνικό θεμιστοκλείο τείχος στο κατώτερο επίπεδο και στο ανώτερο το Ελληνιστικό τείχος.
Το επιβλητικό Επιτάφιο ανάγλυφο του Δεξίλεω ήταν στημένο στον ταφικό περίβολο των Θορικίων. Ο Δεξίλεως σκοτώθηκε σε ηλικία 20 ετών σε μια σύγκρουση με τους Κορινθίους το 394 π.Χ.
Οι δύο πύλες του Κεραμικού το Δίπυλο και η Ιερά Πύλη συνέδεαν την Αθήνα με το προάστιο. Το Δίπυλο ήταν η μεγαλύτερη πύλη του αρχαίου κόσμου κι από εκεί πέρναγαν οι πιο σημαντικές οδικές αρτηρίες προς την Θήβα, Κόρινθο, Πελοπόννησο. Οι πύλες αυτές συνδέονται με σημαντικότατα γεγονότα της ιστορίας των αρχαίων Αθηνών. Από την Ιερά Πύλη περνούσε η Ιερά Οδός, όπου ελάμβανε χώρα η πομπή προς τιμή της θεάς Δήμητρας έξω από την πόλη προς την Ελευσίνα. Από το Δίπυλον, διήρχετο η πομπή των Παναθηναίων προς τιμή της πολιούχου Θεάς Αθηνάς από την Αγορά ως την Ακρόπολη. Από την Ιερά Πύλη περνούσε και περνάει ακόμη σήμερα ο Ηριδανός ποταμός, η δε νεκρόπολη εκτεινόταν έξω από τις πύλες κατά μήκος των δύο σημαντικών δρόμων.
Ο οχυρωματικός τοίχος με τις δύο πύλες οικοδομήθηκε επί Θεμιστοκλέους το 478 π.Χ. και χώριζε το προάστιο των Κεραμέων από την πόλη. Έτσι όπως περιβάλλεται υψηλά από τους σημερινούς δρόμους ο αρχαιολογικός χώρος του Κεραμικού με την ποικιλία αρχαίων ερειπίων προκαλεί σύγχυση στον επισκέπτη. Τα τείχη, οι δύο οδικές αρτηρίες που έβγαιναν από την πύλη μαζί με τον Ηριδανό θα διευκολύνουν τον επισκέπτη στον προσανατολισμό του.
Πριν την ανοικοδόμηση των τειχών η τοπογραφία του χώρου παρουσίαζε άλλη εικόνα από αυτήν που απέκτησε μετά. Ο Ηριδανός άλλαζε συχνά την διαδρομή του μετατρέποντας τις όχθες σε βαλτούς, ακατάλληλος μεν για την εγκατάσταση οικισμών, αλλά κατάλληλους για ενταφιασμούς.
%20%CF%84%CE%BF%CF%85%20IMG4356.jpg)
Ταφικό μνημείο της Δημητρίας και Παμφίλης. Ανήκει στα τελευταία ταφικά μνημεία πριν από το απαγορευτικό νόμο του Δημητρίου Φαληρέως κατά της πολυτέλειας των ταφών
Η Ηγησώ κάθεται στο θρόνο της, σαν να είναι βυθισμένη σε σκέψεις και βγάζει ένα κόσμημα από το κουτί που της προτείνει η δούλη της. Οι μορφές εξέχουν λίγο μόνο από την επιφάνεια. Είναι από τα ωραιότερα έργα της αττικής τέχνης του τέλους 5ου π.Χ.
΄Ηδη από την τρίτη π.Χ. χιλιετία παρατηρούνται θαλαμοειδείς τάφοι. Στην Μυκηναϊκή εποχή έχουμε επίσης θαλαμοειδείς τάφους. Στην Πρωτογεωμετρική περίοδο 1100-900 π.Χ. αλλάζουν τα ταφικά έθιμα. Ενώ έως τότε γινόταν ταφή του νεκρού στους μεταγενέστερος χρόνους οι νεκροί αποτεφρώνονται. Η καύση της σορού του νεκρού γινόταν έξω από τον τάφο μαζί με τα κτερίσματα. Την τέφρα και τα όστρακα αγγείων τα εναποθετούσαν σ’ ένα τεφροδόχο αμφορέα και τα τοποθετούσαν σ’ ένα λάκκο, κατόπιν εκάλυπταν τον λάκκο με την στάχτη και μ’ ένα σωρό από χώμα (τύμβο). Ο τύμβος αργότερα αντικαταστάθηκε με λίθινο μνημείο κι από πάνω στεκόταν ο μνημειώδης τεφροδόχος αμφορέας σημαδεύοντας την θέση του τάφου. Τα κεραμικά κτερίσματα αυτής της περιόδου είναι εξαιρετικής τεχνοτροπίας.
Κατά την Γεωμετρική εποχή υπάρχει ταφή και καύση των νεκρών ταυτόχρονα. Οι νεκροί ενταφιάζονταν σε λάκκους ενισχυμένους με λίθινες πλάκες κι από επάνω υψωνόταν μικρός σωρός γης. Τα κτερίσματα τα τοποθετούσαν επάνω στην καλυπτήρια πλάκα του λάκκου. Κατά την διάρκεια του 9ου και του 8ου π.Χ. αιώνα τα αγγεία πολλές φορές φθάνουν το ύψος του ανθρώπου. Στα αγγεία υπάρχουν παραστάσεις μυθολογίας και σκηνές από τα Ομηρικά έπη.
Κατά την Αρχαϊκή περίοδο (700-480 π.Χ. οι ταφές και οι καύσεις συνυπάρχουν όπως και στην Γεωμετρική εποχή, όμως η καύση γινόταν μέσα στον τάφο. Έτσι καταργήθηκε ο τεφροδόχος αμφορέας και το αγγείο πάνω στον τάφο. Στους τάφους τοποθετούσαν τα κτερίσματα. Τα θέματα των παραστάσεων των αγγείων είναι φανταστικά όπως σφίγγες, χίμαιρες, γρύπες, λέοντες, ταύροι κ.α. Στους τάφους άνοιγαν αύλακες για τις προσφορές. Τα κτερίσματα ήσαν μυροδοχεία, λήκυθοι και άλλα σκεύη.
Όταν στην Κλασσική εποχή κατασκευάστηκαν τα νέα όρια της πόλεως, έγινε η ανάλογη διευθέτηση της κοίτης του Ηριδανού κι η περιοχή διαμορφώθηκε βάσει σχεδίου. Αυτή η διαμόρφωση κάλυψε τις γεωμετρικές και αρχαϊκές νεκροπόλεις. Επάνω σε υψηλά άνδηρα κατασκευάστηκαν επιβλητικά ταφικά μνημεία με γλυπτά. Κατά την Κλασσική περίοδο η Ιερά Οδός διαμορφώνεται σταδιακά σ’ ένα τυπικό νεκροταφείο και οι οικογενειακοί ταφικοί περίβολοι συναγωνίζονται μεταξύ τους ως προς την λαμπρότητα της κατασκευής και του γλυπτού διακόσμου. Ξεχωρίζουν οι τάφοι του νεαρού Ιππέα Δεξίλεως, ο ταύρος στον περίβολο του Διονυσίου, η στήλη της Ηγησούς και το ιερό των νεκρών προγόνων των Τριτοπατόρων.
Η εποχή του Πεισιστράτου η Αττική εγνώρισε μεγάλη ευμάρεια. Αναδιοργάνωσε την εορτή των Παναθηναίων. Υπήρχε μεγάλη άνθηση της πλαστικής τέχνης. Τα μαρμάρινα επιτύμβια αντανακλούν την πολυτέλεια της τυραννίδος και της αριστοκρατίας. Ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτων (α*) αποπειράθηκαν να δολοφονήσουν τον γιό του Πεισιστράτου, Ιππία στον Κεραμεικό όπου ελάμβανε χώρα η πομπή των Παναθηναίων. Δεν το κατόρθωσαν και αντί του Ιππία σκότωσαν τον αδελφό του, Ίππαρχο. Αργότερα εκδιώχθηκε ο Ιππίας κι έτσι τέλειωσε η κυριαρχία των Πεισιστρατιδών. Ο Κλεισθένης τα τελευταία χρόνια του 6ου π.Χ. αι. έβαλε το θεμέλιο λίθο για την δημοκρατία κι η νεκρόπολη χάνει την πολυτέλεια των αριστοκρατών και μετατρέπεται σε νεκρόπολη για απλούς πολίτες.
Αττική Γεωμετρική κρατήρα. Στην κεντρική ζώνη απεικονίζεται η εκφόρα του αποθανόντος σε ένα φορείο, γύρω από το οποίο υπάρχουν γυναίκες πενθούντες και άνδρες με σπαθιά. Από το Δίπυλο. Από τον ζωγράφο Hirschfeld (750-735 π.Χ.). Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών
Απεικόνιση της πρόθεσης. Στο κάτω μέρος του αγγείου, μια πομπή πενθούντων. Αττικός Γεωμετρικός αμφορέας από την Αθήνα. Από τον Δίπυλο ζωγράφο. Περίπου το 750 π.Χ. Εθνικό Μουσείο της Αθήνας
Τεφροδόχος αμφορέας από μιά γυναικεία ταφή των γεωμετυρικών χρόνων (10ου-9ου π.Χ . αι.) στην πλαγιά του Αρείου Πάγου.
λουτροφόρος και τράπεζα του Παρθενίου από τη Μεσσήνη. ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΟΣ
Οι Πέρσες κατά την κατάληψη των Αθηνών κατεδάφισαν τα περισσότερα μνημεία. Ο Θεμιστοκλής το 478 π.Χ. χρησιμοποίησε το καταστραμμένο οικοδομικό υλικό για την κατασκευή του οχυρωματικού περίβολου. Οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν αρκετές επιτύμβιες στήλες που ήταν εντοιχισμένες στο Θεμιστόκλειο τείχος. Στην επιχωμάτωση της κοίτης του Ηριδανού βρέθηκαν περισσότερα 7.000 ενεπίγραφα όστρακα με ονόματα επιφανών ανδρών όπως του Αριστείδου, Θεμιστοκλέους, Κίμωνος, Μεγακλέους και άλλων επιφανών ανδρών. Πρόκειται για τον θεσμό του εξοστρακισμού που εισήγαγε ο Κλεισθένης. Σύμφωνα μ’ αυτό τον θεσμό κάθε χρόνο, οποιοσδήποτε πολίτης που είχε αποκτήσει μεγάλη επιρροή μπορούσε να θεωρηθεί επικίνδυνος για την δημοκρατία, και να καταδικαστεί από τους συμπολίτες του σε δεκαετή εξορία με οστρακισμό, δηλαδή σε σχετική ψηφοφορία οι συμπολίτες του, χάραζαν πάνω σ’ ένα όστρακο (κομμάτι από αγγείο) το όνομά του. Υπάρχουν αρκετά ορθογραφικά λάθη στα ονόματα σπουδαίων ανδρών. Είναι η εποχή που η δημοκρατία είχε μετατραπεί σε οχλοκρατία.
Αβέβαιο είναι αν το Δημόσιο Σήμα κατασκευάστηκα από τον Θεμιστοκλή, Πεισίστρατο ή τον Σόλωνα. Ο περιηγητής Παυσανίας τον 2ο μ.Χ. αι. είδε τους τάφους του Περικλέους, Χαβρία, Φορμίωνος, Κλεισθένους, Αρμοδίου, Αριστογείτονος,, του φιλοσόφου Ζήνωνος και άλλων γενναίων πολεμιστών.
Ένα από τα σημαντικά κτίρια του Κεραμεικού ήταν το Πομπείον, κτίριο για τη προετοιμασία της πομπής των Παναθηναίων. Το Πομπείον βρίσκεται μεταξύ της Ιεράς Πύλης και του Διπύλου, ιδρύθηκε στις αρχές του 4ου π.Χ. αι. Το Πομπείον είχε χρησιμοποιηθεί ως γυμνάσιο κι όταν ήταν ανάγκη κι ως σιταποθήκη. Σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο στο Πομπείον διέτριβε ο φιλόσοφος Διογένης και υπήρχε ένας χάλκινος ανδριάντας του Σωκράτους, παράλληλα με τοιχογραφίες κωμωδιογράφων όπως του Μενάνδρου. Το Πομπείον κι άλλα κτίρια καταστράφηκαν το 86 π.Χ. από τον Ρωμαίο Σύλλα.
Ο ποταμός Ηριδανός κοντά στην Ιερά Οδό
Μαρμαρινός ταύρος στον περίβολο του Διονυσίου από τον Κολλυτό
Στο περίβολο του Λυσιμαχίδου ένα μαρμάρινο σκύλο μολοσσό
Τα διατηρούμενα θεμέλια του πομπείου στον Κεραμεικό. Κρήνη
Βάθρο για μνημειακό έργο τέχνης στημένο στο έξω μέρος του Διπύλου και διατηρούμενο ως τα ύστερα χρόνια της αρχαιότητες.
Σαρκοφάγος - κλίνη της Φλωτέρας Λεπτομέρεια από τη σαρκοφάγο με ανάγλυφες παραστάσεις Νηρηϊδων και Τριτώνων
Τμήμα του παλιού οχυρωτικού περιβόλου της Αθήνας παρά την Ιερά πύλη (ίσως θεμιστόκλειο, ανοικοδομημένο από τον Κόνωνα και κατά καιρούς στα μακεδονικά χρόνια
Κιονίσκοι. Επιτύμβια μνημεία της ελληνιστικής εποχής και των αυτοκρατορικών χρόνων.
Στο θεμιστόκλειο τείχος ως οικοδομικό υλικό είχαν χρησιμοποιηθεί επιτύμβια μνημεία της περιοχής που τα είχαν καταστρέψουν οι Πέρσες. Αυτό το ανάγλυφο οπλιτών ήταν βάθρο ανδριάντου Κούρου. 510-500 π.Χ.
Σπάνια χιονόπτωση στις επιτύμβιες στήλες. Κεραμικό
Επιτύμβιες λουτροφόροι
Τριτοπατρείον. Φέρει με αρχαϊκά γράμματα την επιγραφή ΗΙΕΡΙΟΝ ΤΡΙΤΟΠΑΤΡΕΩΝ. Ίσως εκπροσωπούσαν τις ψυχές των νεκρών προγόνων και η λατρεία τους ήταν ένα είδος λατρείας του γένους
Λουτροφόρος του Ηγήτορος από τον περίβολο της Δημητρίας και Παμφίλης. Μέσα του 4ου π.Χ. αι.
Ταφικός περίβολος στο κράσπεδο του νὀτιου λόφου.
Βρέθηκαν περισσότερα 7.000 ενεπίγραφα όστρακα εξοστρακισμού με ονόματα επιφανών ανδρών
Το πρόσφατο αποκαλυφθέν Δημόσιο Σήμα βρίσκεται εγκλωβισμένο στην οδό Σαλαμίνος σ’ ένα οικόπεδο που πλαισιώνεται με ετοιμόρροπα κτίρια και μάντρες. Στην αρχαιότητα το Δημόσιο Σήμα βρισκόταν δεξιά και αριστερά της Ιεράς Οδού που άρχιζε από το Δίπυλο και κατέληγε στην Ακαδημία του Πλάτωνος. Η οδός είχε πλάτος 40 μ. και μήκος περί τα 1.500 μ. Η αφετηρία της οδού τοποθετείται στην εκκλησία της Αγίας Τριάδος, στην οδό Πειραιώς και το τέρμα της στον Άγιο Τρύφωνα στην νότια πλευρά του Άλσους της Ακαδημίας. Το Δημόσιο Σήμα ταυτίζεται με την σημερινή οδό Πλαταιών, πρώτη παράλληλη της οδού Σαλαμίνος προς την Ιερά Οδό. Τα ευρήματα του Δημοσίου Σήματος είναι πολύ σπουδαία και δεν πρέπει να καλυφθούν ή να εγκλωβιστούν σ’ ένα οικόπεδο. Το οικόπεδο πρέπει να απαλλοτριωθεί ώστε το Δημόσιο Σήμα ν’ αναδειχθεί σε Ηρώον και ν’ αποτελέσει σύμβολο Ελευθερίας, Δημοκρατίας και αυτοθυσίας για την Ευρώπη. Αυτοί που αναπαύονται στα Ιερά Χώματα του Δημοσίου Σήματος δεν πολέμησαν μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την ελευθερία της Ευρώπης. Αυτό δεν πρέπει να λησμονούν οι εκάστοτε άρχοντες και ο λεγόμενος πνευματικός κόσμος που σε πολλά θέματα δυστυχώς σιωπά…
Βοηθήματα:
«Ο Κεραμεικός της Αθήνας» Ursula Knigge. Εκδόσεις Κρήνη
«Αττικά» Παυσανίου. Εκδοτική Αθηνών.
Το παρών κείμενο φιλοξενήθηκε στο «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ» Τεύχος 27ο, 2002