ΠΥΛΗ  ΚΑΤΑΝΟΥ

          ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΙΟΙ

 

Από το βιβλίο του κ. Γρηγορίου Βέλκου «Τα επώνημα και τα βαφτιστικά ονόματα της Σέλιτσας (Εράτυρας) 1650-1940».

 

    Κάτανο(ς) (1792): Ηπειρώτες, Βλάχοι που ήρθαν στην Εράτυρα το 18ο αιώνα και θεωρούνται από τους παλαιότερους εποίκους.

Είναι επαγγελματικό και προήλθε από τη λέξη “Κατανάς” της τοπικής μας διαλέκτου, που σημαίνει: “έμπορος ή κατασκευαστής κατανάδων, δηλαδή λινών υφασμάτων”. Το “κατανάς” προφανώς προήλθε από το τουρκικό ΚΕΤΕΝ (κετἐν)= λινό ύφασμα.

Οι οικογένειες των Κατάνων ήταν πάρα πολλές και από τις πιο πολυμελείς της Εράτυρας. Ήταν φημισμένοι κτίστες (οικοδόμοι), αλλά και κτηνοτρόφοι. Πολλοί ξενιτεύτηκαν στη Βλαχία και στην Κωνσταντινούπολη, όπου έγιναν πλούσιοι έμποροι. Την αγάπη τους προς τη Σέλιτσα την έδειξαν με τις γενναίες δωρεές που έκαναν στα σχολειά και τις εκκλησίες της.

    Ενδεικτικά αναφέρουμε το ζευγάρι του Ιωάννη και της Λευκοθέας Κατάνου, το οποίο έφτιαξε “τ’ Κάταν’ του σιατραβάν” (του Κάτανου το σιντριβάνι), που είναι χώρος αναψυχής με υδραγωγείο, βρύση και λεκάνη ποτίσματος ζώων, λίγο έξω από την Εράτυρα στη θέση  “Μύτικας Μπούφου”. Αργότερα στο ίδιο μέρος κτίστηκε ο ναός του Αγίου Κωνσταντίνου.

    Αξίζει να αναφέρουμε ότι σε αυτό το σιντριβάνι (ποτίστρα) του Κατάνου μάθαιναν κολύμπι οι μαθητές του Δημοτικού της Σέλιτσας και πολλοί γέροντες ή ηλικιωμένοι σήμερα θυμούνται λότι, την ώρα που εκείνοι έκαναν μπάνιο, οι αγροφύλακες, άλλοι μεγαλύτεροί τους και κυρίως οι κτηνοτρόφοι του έπερναν τα ρούχα, επειδή λέρωναν το νερό και δεν το έπιναν τα ζώα, αλλά και για να διασκεδάσουν με τους γυμνούς κολυμβητές που τους ακολουθούσαν παρακαλώντας να τους επιστρέψουν τα ρούχα.

    Τι ίδιο ζευγάρι του Γιάννη και της Λευκοθέας Κατάνου, πλούσιου εμπόρου της Κωνσταντινούπολης, δώρισε και το ωρολόγι με έξι όψεις, που τοποθετήθηκε στο σημερινό καμπαναριό του Αγίου Γεωργίου.

    Οι Καταναίοι, τέλος δημιούργησαν στο βόρειο μέρος της Εράτυρας δικό τους μαχαλά, τα “Κατανάθ’κα”.